Magnificat

Magnificat jest arcydziełem Maryi, modlitwą umiłowaną i odmawianą przez katolików na przestrzeni wieków. Niech ono będzie i naszą modlitwą, pobudzającą do wdzięczności za wszystkie Boże dary...

W kolejnych artykułach przedstawiamy krótko szereg oficjalnych modlitw do Matki Bożej. Ufamy, że przypomnienie oraz wyjaśnienie ich utwierdzi u naszych Czytelników nabożeństwo do Niepokalanej. Przypominamy też, że podstawy do pobożności Maryjnej nakreślił Paweł VI w 1974 r., w adchortacji apostolskiej "Marialis cultus", w której czytamy: Kult Maryjny jest głęboko zakorzeniony w objawionym Słowie Bożym i mocno wspiera się na prawdach nauki katolickiej, jakimi są: szczególna godność Maryi, która jest "Rodzicielką Syna Bożego, a przez to najbardziej umiłowaną córką Ojca i świętym przybytkiem Ducha Świętego; dzięki zaś temu darowi szczególenej łaski góruje wielce nad wszystkimi innymi stworzeniami zarówno ziemskimi, jak niebieskimi" (nr 56).

Pieśń uwielbienia

Magnificat jest arcydziełem Maryi, modlitwą umiłowaną i odmawianą przez katolików na przestrzeni wieków. Od III/IV w. w Liturgii Godzin śpiewno trzy kantyki z Nowego Testamentu: Benedictus (Łk 1,68 - 79), Magnificat (Łk 1,46 - 55) oraz Nunc Dimittis (Łk 2,29 - 32). Magnificat odmawiało się niekiedy podczas godziny czytań oraz podczas modlitwy wieczornej (to jest nieszporów).

Na Wschodzie było ono śpiewane każdego dnia podczas godziny czytań w liturgii bizantyjskiej, a także w liturgii armeńskiej i syryjsko - maronickiej.

Na Zachodzie wchodziło ono w skład godziny czytań w liturgii galijskiej. W obrządku rzymskim śpiewano je na zakończenie modlitwy wieczornej. Uczeni przypuszczają, że Magnificat było pierwotnie śpiewane podczas godziny czytań i w innych obrządkach, a zostało włączone do modlitwy wieczornej pod koniec V w. Nastąpiło to po Soborze w Efezie (431), kiedy pobożność Maryjna rozwinęła się na Zachodzie, a zwłaszcza w Rzymie.

Ponieważ jest to kantyk radości i dziękczynienia, Magnificat często śpiewa się na zakończenie różnych kościelnych uroczystości.

Jest to modlitwa zwiastująca wartości błogosławieństw, wspominająca o królestwie Bożym, które należy do ubogich, pokornych, cierpiących, potrzebujących i tych, którzy okazują miłosierdzie, do zachowujących pokój i prześladowanych.

Gdy Maryja słyszy i przyjmuje wiadomość od anioła, że zostanie Matką Mesjasza, Syna Bożego, pospiesznie udaje się z wizytą do swej kuzynki Elżbiety, spodziewającej się dziecka.

Kiedy pozdrowienie Elżbiety potwierdza ten kulminacyjny moment Chrystusowego Wcielenia w Maryi, Jej wiara osiąga nową świadomość i doświadczenie. Jej odpowiedzią jest Magnificat, którego tytuł pochodzi od pierwszych słów przekładu łacińskiego, oznaczającego "uwielbia" lub "głosi wielkość". Jest to kantyk całkowicie przeniknięty wiarą i nadzieją ludu Bożego Starego Testamentu.

Tekst pieśni Maryi

Magnificat jest pełen odniesień do Starego Testamentu, zwłaszcza do psalmów, które stanowiły modlitewnik ubogich Pańskich. Rzeczywiście możemy powiedzieć, że pieśń Maryi jest "chrześcijańskim psalmem" par excellence.

Można go podzielić następująco: Uwielbienie wstępne (w. 46 - 47): "Wielbi dusza moja Pana, i raduje się duch mój w Bogu, Zbawicielu moim.

Strofa I: Boża dobroć wobec Maryi (w. 48 - 50). Bo wejrzał na uniżenie swojej Służebnicy. Oto bowiem odtąd błogosławić mnie będą wszystkie pokolenia, gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny, a Jego imię jest Święte. Jego miłosierdzie z pokolenia na pokolenie nad tymi, którzy się Go boją.

Strofa II: Boża dobroć wobec Jego ludu (w. 51 - 53). Okazał moc swego ramienia, rozproszył pyszniących się zamysłami serc swoich. Strącił władców z tronu, a wywyższył pokornych. Głodnych nasycił dobrami, a bogatych z niczym odprawił.

Zakończenie: Wypełnienie Bożych obietnic (w. 54 - 55). Ujął się za swoim sługą, Izraelem, pomny na swe miłosierdzie, jak przyobiecał naszym ojcom - Abrahamowi i jego potomstwu na wieki".

Osoba modlącej się Maryi

Oprócz radosnego wychwalania Boga, Magnificat odsłania Serce Maryi: Jej pokorę w akcie uwielbienia Boga; Jej moc, gdy pozostaje skupiona na Bogu; Jej ducha modlitwy, gdy modli się w duchu psalmów i modlitw Starego Testamentu; Jej wiedzę o historii zbawienia, kiedy w zwięzłej formie wymienia tematy historii zbawienia.

Maryja jest najwspanialszą przedstawicielką ubogich Pańskich, tych pobożnych Żydów starożytnych czasów, którzy wierzyli w Pana i tylko w Nim samym pokładali swą ufność.

Toteż Maryja zajmowała pierwsze miejsce wśród ubogich Pańskich Nowego Testamentu, do których należy zaliczyć Zachariasza, Elżbietę, pasterzy u żłóbka, cierpiących, wdowy i sieroty, całkiem odmiennych od pyszniących się i samowystarczalnych, którzy ufali własnej mocy, nie potrzebując Pana.

Maryja wielbi Boga i raduje się w Nim jako swoim Zbawcy. Wie, że zwiastowane Jej narodziny Dzieciątka zainaugurują przełomowy akt Zbawienia.

Dziewica z Nazaretu jest zmieszana z powodu nadzwyczajnego zaszczytu, jakiego dostąpiła od Boga. Jedynym źródłem Jej radości jest Bóg, Jej Zbawiciel. Uniesienie, jakiego doświadcza jest to zachwyt dni ostatecznych, wielka tęsknota radości, która wreszcie, z przybyciem Mesjasza, wypełnia się.

Maryja wskazuje też na niezwykły przywilej jakiego dostąpiła. Sprawi on, że chrześcijanie wszystkich czasów będą nazywać Ją błogosławioną - choć jest uniżoną Służebnicą Pańską. Zrodzenie Mesjasza jest największą z "wielkich rzeczy", jakie Bóg uczynił Maryi.

Maryja wysławia także miłosierdzie Boga, okazane tym, którzy się Go boją - to jest ubogim Pańskim na przestrzeni historii ludu Bożego Starego Testamentu, a teraz i Nowego. Podkreśla Ona trzy cechy Boga, budzące zachwyt ubogich - Jego potęgę, świętość i miłosierdzie!

Maryja zauważa, że moc Boża sprzeciwia się pysznym. W odniesieniu do Maryi oznacza to, że czyniąc Ją Matką Mesjasza przez dziewicze poczęcie, Bóg wprowadził w zakłopotanie ludzką pychę i mądrość tego świata.

Dobra, o których mówi Maryja, nie są materialnymi bogactwami, lecz błogosławieństwami mesjańskimi. Jedną z cech mesjańskich Królestwa będzie ewangelizacja uniżonych (por. Iz 61,1). Istotnie, Maryja antycypuje naukę swego Syna o tym, że bogactwo i potęga nie są prawdziwymi wartościami, gdyż nie mają znaczenia w oczach Bożych.

Na zakończenie swojej pieśni Maryja przypomina obietnicę Boga, że miłosiernie będzie obdarzał swego sługę Izraela, wybrany przez Boga naród. Dziedzictwem Izraela są wszyscy, a zatem pełna miłosierdzia Boża interwencja będzie owocować na wieki, a zatem nigdy się nie skończy.

Swoją pieśnią i samą sobą Maryja przypomina niektóre spośród wielkich kobiet Starego Testamentu, będące wyzwolicielkami swych rodaków, broniące sprawiedliwości i chwały Bożej oraz miłości Jego ludu.

Powinniśmy starać się uczynić Magnificat naszą własną modlitwą przez rozmyślanie nad tym, co Bóg dla nas uczynił, za co możemy Go wielbić.

M. Adaszkiewicz OFMConv, "Posłaniec św. Antoniego z Padwy", 7 - 8\2013 s. 14 - 15.